KIRTASİYE ÜRÜNLERİ NASIL GÜVENİLİR OLUR?

Güvenilir kırtasiye ürünlerinin CE belgesi, EN-71 standartları, azo boya ve fitalat içermemesi gibi şartlar gerektiği her platformda dile getiriliyor. Peki bu kriterlerin içeriği nedir? Hangi ürünlerde hangi işaretlerin olması gerekir? Bu kriterleri sizin için derledik.

Her okul sezonunda basına yansıyan haberlerde ürün güvenliği için geçerli kriterler sıralanır. CE işareti, EN-71 standartları, azo boya ve fitalat içermemesi gibi… Bu kriterler Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından denetleniyor. Bakanlık yetkililerinin, yapmış olduğu iç piyasa denetimleri üç başlık altında sıralıyor. Bu başlıklar; 4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik ile Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği. Yönetmeliklerde yer alan ve sık kullanılan işaretlerin başında CE işareti yer alıyor.

AB UYUM SÜRECİ İLE CE ZORUNLU OLDU
Avrupa ülkeleri, son 20 yıllık süreçte ekonomik topluluk projesinin ardından sınırların kalkması, ürünlerin ve insanların serbest dolaşımı gibi açılımları içinde barındıran “Avrupa Birliği” projesini hayata geçirdiler. Ürünlerin serbest dolaşımı ise teknik mevzuatın tüm üye ülkeler için aynı olması gerekliliğini ortaya çıkardı. Bunun en önemli sebebi, ürünlere ait temel emniyet ve sağlık koşullarının ortak bir seviyeye çekerek, ülkeler arası rekabet ve emniyeti şartlarını eşit kılmaktı. İşte bu yüzden CE işaretlemesine yönelik yayınlanan direktifler; tüm üye ülkelerde ve müzakere sürecindeki ülkelerde yasa olarak kabul edilerek ürünlerin serbest dolaşımını kolaylaştıracak, farklılıkları ortadan kaldıracak bir yol bulunmuştu.
Oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünleri de dahil olmak üzere oyuncakların AB’de satışa sunulabilmesi için CE sertifikası alması zorunludur. CE sertifikasının geçerli olduğu 23 ürün grubu bulunmaktadır. Bu kapsamda; 2009/48/EC Oyuncak Güvenliği Direktifi Madde 2’de yer alan ifade ile oyuncaklar; 14 yaş altındaki çocuklar tarafından oyun amaçlı kullanmak için tasarlanan veya planlanan ürünler olarak tanımlamaktadır.
Sulu boya, kuru boya, mum boya , yüz boyası, pastel boya, keçeli kalem, oyun hamuru, oyuncaklı oyun hamuru setleri, ağaç cidarlı kalemler (kuru boya kalemler oyuncak kapsamındadır) gibi ürünlerin yanı sıra kalemtraş, kalem, silgi ve makas gibi ürünlerin oyuncak kapsamında değerlendirilenleri CE işareti taşımak zorundadır. (Silgi, makas gibi ürünler ürün bazında değerlendirilir, ofis grubu profesyonel silgi, kalem vb. ürünlerde oyuncak testleri ve bilgileri aranmaz)

FİZİKİ VE KİMYASAL RİSKLER
2009 yılında yayınlanan AB Oyuncak Güvenliği Direktifi, Temmuz 2011’de fiziki gereklilikler ve 2013’te kimyasal gereklilikler olmak üzere iki aşamada uygulanmaya başlanmıştır. Oyuncaklar ve oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünleri; tasarım ve üretim aşamasından depolamaya kadar pek çok karmaşık mevzuatın koşullarını gerine getirmek zorundadır. Bu koşulların gözetildiği standartlar EN – 71 başlığı altında toplanmıştır. Birçok boya malzemesinde vücuttan atılamayan ağır metaller bulunmaktadır. Bu ağır metaller arsenik ve kadmiyum benzeri elementlerden oluşur. Bu metallerin vücuttan atılamaması sonucunda insan bedeninde ciddi hasarlara neden olur. EN-71 standartları alt başlıkları aşağıdaki riskleri inceler:
EN 71–1:2014+A1:2018 Oyuncak güvenliği — Kısım 1: Mekanik ve fiziksel özellikler
EN 71–3:2013+A3:2018 Oyuncak güvenliği -Kısım 3: Çeşitli öğelerin geçişi
EN 71–7:2014+A2:2018 Oyuncak güvenliği — Kısım 7: Parmak boyaları — Gereksinimler ve test yöntemleri
EN 71–8:2018 Oyuncak güvenliği — Kısım 8: Yerel kullanım için etkinlik oyuncakları
EN 71–14:2014+A1:2017 Oyuncak güvenliği — Kısım 14: Yerel kullanım için trambolinler

ALBENİLİ ÜRÜNLERE DİKKAT
Oyuncaklar ve oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünlerinde dikkat edilmesi gereken bir başka içerik ise azo boya ve fitalat maddeleridir.
Fitalatlar, polivinil klorürü yapımında ve plastiklere esneklik kazandırmak için kullanılan kimyasallardır. Bu kimyasalların insan sağlığına son derece zararlı etkileri vardır. Bu nedenle; albenisi olan, ilgi çekici mor, kırmızı, sarı gibi renkleri içeren ürünlerin boyalarının azo boya ve fitalat maddesi içermemesi gerekir.